Wstęp

13 lipca 1918 r. Rada Regencyjna Królestwa Polskiego wydała Reskrypt o utworzeniu i organizacji Głównego Urzędu Statystycznego, który jako centralna instytucja statystyczna w kraju prowadził badania według zatwierdzonego przez Radę Ministrów programu. 21 października 1919 r. Sejm ustawodawczy uchwalił Ustawę o organizacji statystyki administracyjnej. Główny Urząd Statystyczny, jako jedyna tego typu instytucja w Europie, musiał w trybie pilnym przeprowadzić krajową unifikację jednostek i nazewnictwa miar. Powstająca administracja państwa polskiego stanęła przed koniecznością scalenia i zinwentaryzowania spuścizny trzech zaborców.

Działalność Głównego Urzędu Statystycznego na początku lat dwudziestych XX wieku koncentrowała się na badaniach statystycznych pozwalających głównie określić procesy demograficzno-społeczne oraz stan gospodarki w podstawowym zarysie. Dopiero wdrożenie ustaleń Konkordatu, ratyfikowanego i podpisanego w 1925 r., dało możliwość rozszerzenia badań statystycznych o statystykę wyznań.

Niniejsze opracowanie „Wyznania w Polsce 1925-1939” ma na celu ukazanie zmian w ruchu ludności oraz przemian społecznych w okresie międzywojennym poprzez pryzmat statystyki wyznań, stąd też wybór następujących obszarów życia społecznego - ludność, szkolnictwo oraz wydatki budżetu państwa według wyznań. Z uwagi na szeroki i historyczny zakres tematyki ograniczono się jedynie do wybranych aspektów uznanych przez autorów opracowania za szczególnie ważne. Niektóre dane zostały zaprezentowane również według ówczesnego podziału terytorialnego i administracyjnego. Wszelkie dane pochodzą ze zbiorów statystyki publicznej i obejmują informacje opublikowane w Małych Rocznikach Statystycznych z lat 1925-1939.

Publikacja ma spełniać nie tylko rolę informacyjną i edukacyjną, ale przede wszystkim ma zaciekawić czytelnika zaprezentowaną w aspekcie historycznym tematyką. Liczymy na to, że nowoczesna, interaktywna i przyjazna w odbiorze forma prezentacji danych sprawi, że publikacja zainteresuje nie tylko historyków, ale też pozostałych czytelników bez względu na wiek, a także zachęci do sięgnięcia po inne opracowania i wydawnictwa statystyki publicznej.

Słownik zastosowanych nazw:

Wychodźtwo – wychodźstwo/migracje

Belgja – Belgia

Brazylja – Brazylia

Danja – Dania

Rumunja – Rumunia

język ruski – język rosyjski

Weterynaryja – Weterynaria

Dentystyka – Stomatologia

Chemja – Chemia

Inżynierja – Inżynieria

W opracowaniu zostały wykorzystane dane zawarte w Małych Rocznikach Statystycznych z lat 1925-1939.